Bijna-dood ervaringen (9) Zelfmoord

6 juni 2025

Onderzoekers hebben lang niet altijd een relatie gevonden tussen een slechte bijna-dood ervaring en een ‘slecht’ leven. Soms echter lijkt een egoïstisch leven of ook een zelfmoordpoging een slechte ervaring te geven in de dood. Iemand die aan tbc leed en in een sanatorium verbleef, voelde een druk op zich uitgeoefend om een eind aan zijn leven te maken:

Ik voelde dat er een strijd gaande was tussen mijzelf en een boze macht. Op het allerlaatste moment voelde ik een soort innerlijke explosie en leek het alsof ik door een koude, blauwe vlam omhuld werd. Op dat ogenblik ontdekte ik dat ik ongeveer vijftien centimeter boven mijn lichaam zweefde. Het volgende dat ik me herinner is dat ik door een grote zwarte draaikolk naar beneden werd gezogen en op een plaats terechtkwam die ik alleen maar kan beschrijven als Dantes Inferno. Ik zag een heleboel andere mensen die er grijs en somber uitzagen. Het rook er schimmelig, naar bederf. Het geheel gaf een allesoverheersende indruk van eenzaamheid.

Al noemt Moody in zijn boek Life after life nergens ervaringen die aan de hel doen denken, toch lijkt zelfmoord iemand alvast niet in de hemel te brengen. Zelfmoord leidt tot ‘onplezierige ervaringen’, zoals een vrouw zei: “Als je hier als een gekwelde ziel vandaan gaat, zul je ook daar een gekwelde ziel zijn.” De problemen die men door zelfmoord dacht te ontvluchten, zullen er ook zijn in de dood, maar met complicaties; omdat er niets meer kan gedaan worden aan die problemen. Een man die in wanhoop over de dood van zijn vrouw zichzelf doodschoot, werd gereanimeerd. “Ik ging niet waar mijn vrouw was. Ik kwam in een afschuwelijk oord terecht… Ik zag dadelijk in, wat voor een fout ik had begaan … Ik dacht: Ik wou dat ik het niet gedaan had.” Anderen die zelfmoord hadden gepleegd hadden het gevoel dat ze lang in die sombere plaats zouden blijven, zij zagen dat als een soort straf omdat ze de ‘regels’ hadden overtreden, omdat ze de levensopdracht voortijdig hadden verbroken. Een man die overleden was getuigde:

Terwijl ik daar was, kreeg ik het gevoel dat twee dingen absoluut verboden waren, en wel: mezelf vermoorden of een ander vermoorden … Als ik zelfmoord zou plegen, zou ik het mij door God gegeven geschenk terugwerpen in zijn gelaat … En als ik een ander vermoordde, zou ik Gods bestemming voor die ander in de war brengen.

Deze getuigenissen, betoogt Moody, komen overeen met waarschuwingen tegen zelfmoord door Thomas van Aquino, Locke en Kant. Volgens Kant is zelfmoord handelen tegen de doelen van God met je leven. Volgens Aquino is het leven een geschenk van God en is het niet aan de mens dat te beëindigen. De Amerikaanse psycholoog Kenneth Ring, die ook onderzoek doet naar bijna-dood ervaringen, merkt op dat mensen die een zelfmoordpoging achter de rug hadden, minder kans hadden om alle bekende stadia van een bijna-dood ervaring te doorlopen. Dat waren met name de stadia van het ‘licht zien’ en het aanschouwen van de ‘hemelse wereld’. Als de bijna-dood ervaring plaatsvond door het innemen van een overdosis medicatie, waren de herinneringen aan die ervaring veel vager.

Bob Coppes, die zich intensief bezighoudt met bijna-dood ervaringen, noemt in een van zijn boeken de geschiedenis van Monique Hennequin. Deze had een bijna-dood ervaring gehad waarbij ze alle aspecten daarvan had doorlopen. Het was een heerlijke ervaring geweest, maar ze zou toch terug in haar lichaam keren om haar taken hier te voltooien. Toen ze echter bijkwam, in het ziekenhuis, bleek zij bijna volledig verlamd, ademen diende door een slangetje te gebeuren. Ze kon nog slechts haar vingertoppen bewegen, waarmee ze de aandacht van de verpleegsters wilde trekken. Die interpreteerden dat echter als stuiptrekkingen. Op die manier zou ze nooit haar taak hier op aarde kunnen vervullen. Teleurgesteld beet ze toen het slangetje door, zodat de beademing stokte. Haar doel was terug te gaan naar het heerlijke licht dat ze net verlaten had. Maar deze keer kwam ze aan in een ‘koude, nare, zwarte rotplek’. Zij kon de aanwezigheid van anderen voelen. Ze besefte al meteen welke vergissing ze gemaakt had, hoe ondankbaar zij was geweest, en hoe diep het haar speet. Toen ontwaarde ze haar overleden vader, die ervoor zorgde dat ze kon terugkeren naar haar lichaam. De verplegers waren druk doende haar met een handpompje te beademen. In ieder geval had zij nu uit ervaring geleerd dat zelfmoord niet de bedoeling was.

Een ander verhaal dat Coppes aanhaalt is dat van de Amerikaanse vrouw Michellenea Futrell. Als twaalfjarig meisje was zij bepaald ongelukkig thuis. Ze pleegde zelfmoord door alle pillen van haar vaders medicatie in te slikken. Zij dacht gewoon in te slapen om nooit meer wakker te worden, maar werd wakker met het gevoel dat haar borst en keel werden verpletterd. In paniek rende zij naar haar moeder, die verpleegster was. Toen voelde ze hoe haar hoofd begon te duizelen, de pijn nam af. “Het voelde alsof mijn lichaam lichter werd en van de vloer werd opgetild. Ik weet nog dat ik dacht: ‘Zo moet het voelen als je doodgaat.’” Zij sloot haar ogen en voelde zichzelf wegzweven in bewusteloosheid.

Het leek alsof er maar een moment of twee voorbij waren gegaan voordat ik mijn ogen opende. Het was pikdonker. Mijn eerste gedachte was aan de afwezigheid van pijn en hoe opgelucht ik was dat het weg was. Ik kon er niet achter komen waar ik was. Ik vroeg me af of het hier zo donker was omdat er geen licht was, of dat ik niet kon zien. Dus bracht ik mijn hand voor mijn gezicht. Ik kon het daar zien, helemaal intact, maar zonder vlees. Ik scande snel mijn hele wezen en realiseerde me dat ik anders was, maar heel erg heel, en ik wist alles wat ik altijd had geweten. Toen ik om me heen keek realiseerde ik me dat ik nergens op stond; er was geen grond onder mijn voeten, geen zijkanten of hoeken om naar toe te lopen op deze plek; het was gewoon ruimte die eindeloos doorging. Toen merkte ik ver weg een klein wit licht op, als een ster. Ik begon net te bedenken hoe ik er kon komen en begon er naartoe te bewegen. Hoe dichterbij ik kwam, hoe sneller ik bewoog en hoe groter en helderder het werd. Ik herinner me dat ik dacht dat het licht zo fel was dat het pijn zou kunnen doen aan mijn ogen, dus ik sloot ze heel goed en zette me schrap voor wat ik dacht dat het zou zijn als ik er tegenaan zou botsen. In plaats daarvan was er geen. Het was alsof ik door een dunne sluier zweefde en baadde in wit licht.

Toen opende ze haar ogen, ze was op een plek die het mooiste was dat ze zich ooit had kunnen voorstellen. En ze hoorde zacht een stem: “Je kunt hier niet bij mij blijven.” De stem kwam uit het witte licht. Zij stribbelde tegen, wilde er niet weg. Zij besefte dat die ‘man’ van haar hield, ongeacht wat zij ooit gedaan had, ongeacht wat zij ooit zou doen. Hij gaf haar een belofte: “Het is geen tijd voor jou om hier bij mij te zijn, maar op een dag kom je terug en dan kun je blijven.” Zij smeekte hem te mogen blijven, maar hij stuurde haar toch terug. Toen ze weer bij zichzelf kwam, was ze in het hospitaal en lag ze aan allerlei slangen en machines. De dokter was vriendelijk, bemoedigde haar. De reactie van haar moeder was heel anders, die was woedend: wat had zij haar aangedaan! Het resultaat was dat Michellenea nadien verschillende zelfmoordpogingen deed, die geen van alle lukten. Ze was destructief naar zichzelf toe en naar anderen, maar raadpleegde wel psychiaters. Toen ze bij een hulpverlener op consultatie was, gebeurde iets merkwaardigs.

Ik voelde mijn hoofd zwaarder worden en achterover vallen. Er klonk een brullend geluid toen ik uit mijn stoel werd getild en heel snel naar de plek in het donker werd getrokken waar ik als kind was geweest. Uiteindelijk kwam ik tot stilstand en probeerde me te oriënteren op waar ik was en wat er zojuist was gebeurd. Ik realiseerde me al snel dat ik niet alleen was. Miljoenen anderen waren daar, allemaal samen bewegend als één enkele kracht. Ik kon ze niet zien, maar ik wist dat ze er waren. De beweging was constant en ononderbroken, als een rij mensen die gewoon rondjes liepen. Ik was echter gescheiden van hen. Toen zag ik het licht dat ik als kind had gezien, achter en iets hoger van hen. Ik wist dat hij daar was, kijkend en wachtend. Net als vroeger was ik nieuwsgierig en begon ik aan een gedachte, en plotseling wist ik het antwoord.

De anderen konden niet naar binnen; hun bestaan speelde zich af tussen deze twee afzonderlijke vlakken. Ze wisten alles wat er te weten viel van elk niveau. Hoe graag ze wilden veranderen wat ze hadden gedaan, maar dat niet konden. Ze waren zich volledig bewust van alle waarheden en het doel van het leven, van de pijn die hun keuzes hadden gecreëerd toen ze hier op Aarde waren, tegen zichzelf en anderen. Ze waren zich bewust van het grote lijden dat ze hadden veroorzaakt. Mijn hart deed pijn voor hen. Maar waarom was ik daar?

Dat was om een inzicht te verwerven: dat al haar daden als stenen waren die in een vijver werden gegooid. “Ze rimpelden uit en doorkruisten de hele oppervlakte van de aarde, voor altijd het gezicht ervan beïnvloedend en veranderend.” Zij besluit:

Ik weet niet of de Bijbelse hel bestaat, maar ik kan je vertellen dat het lijden hier erger was dan elke beschrijving die ik ooit had gekregen. Voor mij was dit de hel genoeg. Gecreëerd uit onze eigen egoïstische keuzes. God hoefde geen plek te creëren om ons te martelen voor de verspilling en vernietiging die we hadden begaan. We hadden genoeg om onszelf mee te martelen.

Share This